عاشورا از دو منظر
یکی از منظر واقع بودگی و تاریخی و دیگری از منظر عاطفی و روانی در بستر تاریخ.
از منظر تاریخی برای بررسی یک واقعه آن را باید در موقعیت زمانی و اجتماعی خود قرار دهیم و با وقایع هم زمان آن مقایسه کنیم. به نظر میرسد که بررسی وقایع عاشورا از منظر تاریخی مستلزم توجه به پیشزمینههای آن و سپس چگونگی پدید آمدن امپراتوری به نام اسلام است که با آموزههای روزگار پیامبر تفاوت داشت.
عاشورا از منظر عاطفی و روانی، نه به عنوان صرفا یک واقعهی تاریخی بلکه به عنوان نمادی از کشته شدن فضیلتهای انسانی قرار گرفت که بهطور مدام در همهی روزگاران توسط حکومتهای سلطهگر جریان داشت وقایعی که در روان جمعی محرومین منزل کرد و تعزیهخوانی با بهره گرفتن از انواع مضامین هنری به شکلهای مختلف نمود پیدا کرد.