عنوان کتاب: تاریخ‌مندی زبان قرآن (تاملی در معناشناسی متن مقدس)                                    

  نویسنده: علی طهماسبی                                                                    

مجموعه:#اسلام_پژوهی
ناشر: نگاه معاصر
شابک: ۹۷۸۶۲۲۲۹۰۰۱۶۸ 
سال انتشار:۱۴۰۰
نوبت چاپ: اول
قطع کتاب: رقعی
جلد کتاب: شومیز
تعداد صفحات: ۳۶۰  صفحه
 

   khat2

محتویات کتاب:

 در چهار بخش است و هر بخش شامل چندین فصل که عبارتند از

1-1- آيا زبان قرآن ازلي و ابدي است؟ 

1-2-  برخي ويژگي‌هاي زبان ديني  

1-3- زبان معيار هنگام بعثت   

1- 4 - "معنا" و جامعه‌ي نانويسا به روزگار نزول قرآن 

1- 5 - اشاره‌اي به فرهنگ و باورهاي عرب پيش از بعثت   

1- 6- ميراث نژادي و افتخار به نیاکان

1 - 7- شعر، شاعر و نيروهاي غيبي قبل از بعثت   

1-8- قلم و اساطير 

1- 9 - وحي، اشاره‌اي سريع و بي‌گفت و صوت، به امري معهود 

1-10- ميانجي وحي ميان خدا و انسان 

1- 11- اشاره به تلقي پيشينيان از داستان آفرينش   

1-12- رؤيا و حديث   

بخشِ دوم، زمانِ ديني 

2-1- زمان کرانه مند و زمان بي کرانه 

2-2-  زمان بيکرانه و عهد عتيق  

2 - 3- از ملک سليمان تا ملکوت مسيح  

2- 4- اشاره به زمان ديني در قرآن 

2- 5- آگاهي در مواجهه‌ي با مرگ  

2- 6 - مرگ و روز حساب  

بخشِ سوم، قرآن و کتاب  

3- 1- روزگار بعثت و پس از آن 

3- 2-  کلمه‌ي "قرآن"

3-3 - کتاب  

 3 -4- آيات در کتاب هستي  

3- 5-كتاب خودت را بخوان 

بخش چهارم، محکمات و متشابهات  

4- 1- محکمات و متشابهات  

4- 2- متشابهات  

4-3- "الله" برترین کلمه‌ي متشابه 

 فهرست اعلام 

منابع و مآخذ:

khat3

نوشتن این کتاب البته سال‌ها گرفتارم کرده بود، پیش از آن‌هم از به صورت درس گفتارهايي از مهر ماه 1380 تا خرداد 1381 در تالار کتابخانه حسينه ارشاد تهران ارائه شده بود و گه گاه قسمت‌هايي از آن به‌ صورت مصاحبه، در وبسايت ايکنا منتشر شد و سپس قسمت به قسمت در وبسایت آیین پژوهی و فرهنگ ارائه گردید که بالغ بر بیست و هفت فصل شده بود. آنچه در این کتاب کنونی مورد تجدید نظری کلی قرار گرفت بیشتر فصل‌های پایانی کتاب است که در باره‌ی محکمات و متشابهات در قرآن است.

یکسال و نیم پیش از آن که این کتاب را به ناشر سپرده باشم هنوز نه جنگ جهانی کرونا در ایران شدت گرفته بود نه همسایه‌مان افغانستان این گونه سخت گرفتار آشوب طالبان بود. می‌اندیشم در این روزگار مصیبت‌بار شاید دل سپردن به این گونه مطالعات مثل طفره رفتن از فاجعه‌ باشد. در عین حال با خود واگویه می‌کنم مگر نه این است که طالبانِ قدرت، احکام کشتار و حکومت بر دیگران و به بردگی گرفتن انسان‌ها را با استناد به متون دینی توجیه می‌کنند؟ و اهل فرهنگ و اصحاب قلم در این میانه مگر جز روشن‌گری سلاح دیگری در برابر این مسحور شدگان قدرت دارند؟....

تقریبا در همه‌ی ادیان "اهریمن" هم حضور دارد. انگار اهریمنی که درصراط دین خانه کرده با مقدس‌ترین کلام دینی بند اسارت و ذلت می‌بافد. تجربه هم نشان داده که هر گلبانگ آزادی بذر بند و زندان در نهان‌خانه‌ی خود پرورش می‌دهد. 

به تعبیر دیگر، شاید برخی طالبان قدرت و حکومت- با هر نامی، چه دینی وچه غیر دینی-  چنان می‌پندارند که به ماموریتی مقدس بر انگیخته شده‌اند اما همان تمایل به قدرت چندان مست و مسحورشان می‌کند که اهریمن را خدا می‌پندارند شاید از همین جهت باشد که نه تنها گوشی برای شنیدن و چشمی برای دیدن ندارند بلکه اصحاب قلم و فرهنگ را هم مهدورالدم می‌پندارند.

در این راه که نهایتی برای آن متصور نیست، شاید برای اصحاب قلم و اهل فرهنگ جز این نباشد که روزنه‌ی نوری به آگاهی ایجاد کنند. گمان می‌کنم در این راه، دوری از تعصب، رعایت انصاف، صبوری و تواضع بسی کارساز باشد و شاید کتاب "تاریخمندی زبان قرآن" گام بسیار خرد و کوچکی در همین راه دور و دراز باشد. اگر چه این کتاب نقائص بسیار هم دارد اما در نوشتن و تالیف آن به قدر وسع کوشیده‌ام.

 

 

 تاسیس این سایت در اردیبهشت 1382 بود، به دلایلی چندین بار ویران شد و از نو بازسازی شده است و همچنین به دلیل فیلترینگ تغییراتی جزئی در دامنه‌ی قبلی انجام گرفته و اکنون با دامنه ali-tahmasbi.com و ali-tahmasbi.name قابل دست‌رسی است اگر چه دامنه ali-tahmasbi.name هم فیلتر شده است. آخرین باز سازی در آذر ماه 1402 انجام گرفت